Ι.Ν. Αγ. Δημητρίου (Μαυραναίοι)

Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στον οικισμό των Μαυραναίων ανοικοδομήθηκε στα 1817 με βάση τη μαρτυρία δύο επιγραφών σε λίθο, στην εξωτερική όψη της αψίδας και στο υπέρθυρο της κυρίας εισόδου στον νότιο τοίχο. Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης θολοσκέπαστης βασιλικής με πολύπλευρη εξωτερικά αψίδα και υπερυψωμένο νάρθηκα-γυναικωνίτη στα δυτικά, ο οποίος δεν διατηρείται. Η ανοιχτή στοά (χαγιάτι) στα νότια είναι μεταγενέστερη. Η κύρια είσοδος του ναού, στο μέσο του νότιου τοίχου, διαθέτει λιθανάγλυφο περιθύρωμα σε σχήμα ανθρώπινης μορφής. Το κτίριο καλύπτεται με δίριχτη στέγη και είναι χτισμένο με αδρά πελεκημένους δόμους. Με ιδιαίτερη επιμέλεια είναι χτισμένη η αψίδα με οριζόντια γείσα και ημικίονες στις ακμές, ενώ στο ανώτερο τμήμα της διαμορφώνεται διακοσμητική ζώνη από ανάγλυφες πλάκες με ισλαμίζοντα τόξα.

Ο ναός διασώζει σημαντικό τοιχογραφικό διάκοσμο στο Ιερό και στο ανατολικό τμήμα του κυρίως ναού. Διακρίνονται δύο φάσεις τοιχογράφησης. Στην αρχική φάση ανήκει το σύνολο σχεδόν των τοιχογραφιών του μνημείου, οι οποίες παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με έργα Σαμαριναίων ζωγράφων και θα μπορούσαν να χρονολογηθούν στο δεύτερο τέταρτο του 19ου αιώνα. Στην ίδια φάση ανήκει και η παράσταση των αγίων Δημητρίου και Γεωργίου σε αβαθή κόγχη πάνω από το θύρωμα της κύριας εισόδου. Η δεύτερη φάση τοιχογράφησης ανάγεται στα 1887 και περιλαμβάνει μεμονωμένες παραστάσεις που καλύπτουν το παλαιότερο στρώμα. Το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού χρονολογείται βάσει επιγραφής στα 1818. Οι δεσποτικές εικόνες του τέμπλου κλάπηκαν το 1993. Τμήματα του ξυλόγλυπτου επισκοπικού θρόνου έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του σύγχρονου άμβωνα.

Πηγή / Βιβλιογραφία

Προσβασιμότητα: Περιορισμένη πρόσβαση, η εκκλησία δεν διαθέτει ράμπα για καροτσάκια