Μύλος του Μπούσιου (Γρεβενά)

Το συγκρότημα του Μύλου του Μπούσιου βρισκόταν στο βορειοδυτικό άκρο της πόλης των Γρεβενών στην περιοχή των Εργατικών Κατοικιών που ταυτίζεται με τον μεταβυζαντινό οικισμό Αυλαίς. Στην ίδια περιοχή εντοπίζεται η ύπαρξη οικιστικών καταλοίπων που χρονολογούνται από τους ρωμαϊκούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα.

Ο μύλος κτίσθηκε στο β΄ μισό του 19ου αι. από την οικογένεια Μπούσιου, επιφανές μέλος της οποίας υπήρξε ο Γεώργιος Μπούσιος. Ο Μπούσιος, με σπουδές στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή της Χάλκης, υπήρξε εφοροταμίας και δημογέροντας των Γρεβενών το 1906, συμμετείχε στον μακεδονικό αγώνα και ήταν βουλευτής του σαντζακίου Σερβίων, νομού Μοναστηρίου το 1908 όπου και διενεργήθηκαν οι πρώτες οθωμανικές βουλευτικές εκλογές από το Νεοτουρκικό Κομιτάτο. Στην συνέχεια εκλέχθηκε βουλευτής Κοζάνης με τον συνδυασμό του Ίωνα Δραγούμη ενώ έγινε υπουργός Εσωτερικών στην σύντομη κυβέρνηση Τριανταφυλλάκου μετά την μικρασιατική καταστροφή, το 1922.

Ο υδροκίνητος μύλος, δίπλα από τον ποταμό Γρεβενίτη, κατά διάρκεια της πολυετούς λειτουργίας του είχεδιαδοχικές φάσεις ανανέωσης και εκσυχρονισμούακολουθώντας τις μεταβολές στην διαδικασία παραγωγής, στο πλαίσιο της εκβιομηχάνισης που ξεκίνησε στα μέσα του 19 ου αι. Οι παραδοσιακοί αλευρόμυλοι σταδιακά αντικαθιστούνται με τους μηχανοκίνητους που χρησιμοποιούσαν ως κινητήριο δύναμη τον ατμό και το πετρέλαιο. Ο μύλος του Μπούσιου, που αποτέλεσε σταθμό για την βιομηχανική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης, λειτουργούσε με ατμομηχανή ενώ η δραστηριότητα του ξεπερνούσε τα ελληνικά σύνορα.

Πληροφορίες για την εικόνα του συγκροτήματος κατά τα μέσα του 20ου αι. μπορούμε να πάρουμε από ελαιογραφία του γρεβενιώτη ζωγράφου Αριστοτέλη Βαρσάμη, όταν ήδη είχε αρχίσει η φθορά του. Το συγκρότημα ήταν τριώροφο, καλυπτόταν με κεραμοσκεπή στέγη και λειτουργούσε ως χώρος παραγωγής, κατοικία των ιδιοκτητών και γραφεία της επιχείρησης. Πιθανά κατά το μεσοπόλεμο πήρε αυτό το μνημειακό χαρακτήρα με τη χρήση χαρακτηριστικών δομικών υλικών των βιομηχανικών συγκροτημάτων της εποχής. Η τοιχοποιία στον κατώτερο μέρος της ήταν αργολιθοδομή και στο ανώτερο οπτοπλινθοδομή. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 οι κληρονόμοι του Γεωργίου Μπούσιου ανήγειραν στο εσωτερικό του μύλου νέο διώροφο κτίριο από οπλισμένο σκυρόδεμα και καθαίρεσαν το παλαιό. Σήμερα από την αρχική κατασκευή σώζεται το νότιο τμήμα της με μεγάλη καθ’ ύψος ανάπτυξη. Στο κατώτερο μέρος ήταν εγκατεστημένος ο τροχός κίνησης του μύλου και τσιμεντένια υδραύλακα, ενώ το ανώτερο φιλοξενούσε τα γραφεία της επιχείρησης. Στο εξωτερικό του κελύφους τα υπέρθυρα διαμορφώνονται από τόξα, ο δεύτερος όροφος και η αψίδα του χώρου όπου ήταν τοποθετημένος ο τροχός διακρίνονται από ταινία διαμορφωμένη από οριζόντια τοποθετημένα τούβλα ενώ εγκάρσια στην τοιχοποιία εμφανίζονται τζινέτια από χειροποίητο, σφυρήλατο μέταλλο. Στο εσωτερικό του κτιρίου σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών, έργα άγνωστου κοσμηματογράφου, με θεματολογία που αναπτύσσεται σε ανθεμωτές γιρλάντες και διακοσμητικές ζώνες με αστράγαλους και μαιάνδρους.

Το κτίριο με τον περιβάλλοντα χώρο του θα λειτουργήσει ως Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο προκειμένου να εκτεθούν εκεί οι σημαντικές αρχαιότητες των Γρεβενών.

Πηγή / Βιβλιογραφία

Προσβασιμότητα: Περιορισμένη πρόσβαση.