Προτομές Αδελφών Μανάκια (Αβδέλλα)
per person
Ο Μίλτος (1881-1964) και ο Γιαννάκης (1879-1954) Μανάκης ή Μανάκας, οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων, γεννήθηκαν στην τουρκοκρατούμενη τότε Αβδέλλα. Το προσωπικό τους ενδιαφέρον για τις κινηματογραφικές μηχανές εξελίχτηκε γρήγορα σε ένα πάθος που άφησε πίσω του πλείστες καταγραφές των σπουδαιότερων γεγονότων της σύγχρονης ιστορίας και εθνογραφίας των Βαλκανίων.
Η πρώτη τους επαγγελματική σχέση με την τέχνη της εικόνας ξεκινάει το 1898 στα Ιωάννινα όπου διατηρούσαν φωτογραφείο μέχρι και το 1904, χρονιά κατά την οποία καταφεύγουν στο Μοναστήρι (σημερινή Μπίτολα) κυνηγημένοι από τους Οθωμανούς. Μετά από ένα ταξίδι στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (Βιέννη, Παρίσι, Λονδίνο) και την απόκτηση της μηχανής Bioscope 300 γοητεύονται από τον κινηματογράφο, τον οποίο υπηρέτησαν πιστά μέχρι τον θάνατό τους. Χαρακτηριστικό της επίδρασης που άσκησε στο έργο τους η ιδιαίτερη πατρίδα τους είναι το γεγονός ότι η πρώτη τους κινηματογραφική ταινία, οι «Υφάντρες», γυρίστηκε το 1905 στην Αβδέλλα. Πρόκειται για μια βουβή ταινία με σταθερή μηχανή στην οποία εμφανίζεται μαζί με άλλες γυναίκες του χωριού και η γιαγιά τους, Λουκία Μανάκη, ετών 117, να γνέθει μαλλί και να υφαίνει στον αργαλειό. Η Αβδέλλα γίνεται το σκηνικό και της δεύτερης ταινίας τους «Το υπαίθριο σχολείο στην Πίνδο» (1907), το μοναδικό τεκμήριο για την ελληνορθόδοξη εκπαίδευση στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Σε αυτή παρουσιάζεται η διδασκαλία μαθημάτων στην αυλή του σχολείου στην Αβδέλλα και ο τρόπος που γυρίστηκε πείθει για τη μεγάλη κινηματογραφική πείρα των δύο δημιουργών ενώ ταυτόχρονα σηματοδοτεί και τη νέα περίοδο για την ντοκουμεντο-παρουσίαση κάποιου γεγονότος. Ακολουθούν τα κλασικά ο «Βλάχικος γάμος» και η «Εμποροπανήγυρις». Σε όλες αυτές τις ταινίες φαίνεται η πρόθεσή τους να απαθανατίσουν τη ζωή των βλάχικων κτηνοτροφικών φύλων της Πίνδου, κατεξοχήν κατοίκων των Γρεβενιώτικων χωριών Αβδέλλα, Περιβόλι και Σμίξη.
Οι φωτογραφίες και οι κινηματογραφικές τους λήψεις συνιστούν σήμερα σημαντικότατο υλικό ιστορικής και εθνολογικής σημασίας για τα κορυφαία γεγονότα των αρχών του 20ου αιώνα στα Βαλκάνια, όπως η εξέγερση του Ίλιντεν (1903), το κίνημα των Νεότουρκων το 1908, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912-1913. Αποτέλεσαν τους προσωπικούς φωτογράφους του βασιλιά Καρόλου Α’ της Ρουμανίας, κατέγραψαν το 1911 την επίσκεψη του Σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄ στη Θεσσαλονίκη, το ταξίδι του και την παραμονή του στο Μοναστήρι, φωτογράφησαν τους βασιλείς της Βουλγαρίας και της Σερβίας Φερδινάνδο και Καραγεώργεβιτς αλλά και τον στρατάρχη Τίτο της Γιουγκοσλαβίας.
Η εξέλιξη των δύο αδελφών υπήρξε διαφορετική αφού ο Γιαννάκης πέθανε σε ηλικία 76 ετών στη Θεσσαλονίκη το 1954, καταπονημένος από οικογενειακές και οικονομικές ατυχίες ενώ ο Μίλτος έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στο Μοναστήρι της Γιουγκοσλαβίας και απόλαυσε τιμές και βραβεύσεις. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ταξινόμησε το ογκώδες υλικών των φωτογραφιών και των ταινιών που δημιούργησαν με τον αδελφό του. Το αρχείο των αδελφών Μανάκη –όπως είναι πια ευρέως γνωστοί – με περισσότερες από 12.000 φωτογραφίες και 67 ταινίες μικρής διάρκειας συνολικού μήκους 1.500 μέτρων, βρίσκεται σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο της Μπίτολα.
Συντάκτρια: Κωνσταντινιά Αντωνίου
Πηγή:
Προσβασιμότητα: Προσβάσιμο
From Our Gallery
